Wat een toestand

Hallo allemaal,

Het is al weer 1,5 maand geleden dat we van de Nederlandse zomer genoten, met als grote klapper ons bruiloftsfeest! Hoog tijd dus weer voor een update uit Ethiopië. Er is genoeg te vertellen, want het is nogal een toestand in het land... Sinds afgelopen week heeft de Ethiopische regering namelijk de noodtoestand afgekondigd na maanden van protesten tegen de overheid. Voordat jullie je zorgen gaan maken; met ons gaat alles goed en we voelen ons niet bedreigd. Toch willen we jullie in dit verhaal graag meenemen in wat er aan de hand is.

In de afgelopen 25 jaar is Ethiopië economisch enorm gegroeid, dat zie je en voel je overal als je in Addis Abeba loopt. Cafés en restaurants zitten vol met hip geklede Ethiopiërs, overal in de stad wordt gebouwd, sinds vorig jaar rijdt er een tram en buiten de stad vind je een zeer strakke, nieuwe snelweg met daar naast de gloednieuwe spoorlijn die Ethiopië met de zee verbindt. Eén van de grootste sectoren die hervormd wordt is de landbouw sector. Met grote belastingvoordelen en zeer goedkope arbeidskrachten worden buitenlandse bedrijven naar Ethiopië getrokken om onder andere in de landbouw te investeren. Deze bedrijven krijgen van de overheid voor een aantrekkelijk tarief stukken land aangeboden om hun bedrijf op te zetten. Ook veel Nederlandse bedrijven zijn hier door aangetrokken; het klimaat is ideaal voor het kweken van bloemen en planten en voor grote multinationals als Heineken is de groeiende biermarkt heel interessant. Voor de groeiende Ethiopische bevolking creëren deze investeringen broodnodige banen. De ontwikkeling van het land is dus indrukwekkend en de overheid is zeer ambitieus; door de uitvoering van het huidige ‘groei-en-transformatie-plan’ zou Ethiopië in 2025 geen ontwikkelingsland meer moeten zijn.

Helaas kent de groei ook een schaduwkant; buiten Addis vormen grashut-boerderijtjes een schril contrast met de hippe café’s en hoogbouw van Addis. Door bevolkingsgroei hebben de meeste boeren amper 1 hectare land. Op dit land wordt tijdens het regenseizoen 1 keer per jaar graan verbouwd waarmee een familie zich amper staande kan houden. De buitenlandse investeringen waardoor grote stukken land niet langer beschikbaar zijn vormen voor de kleine boer eerder een bedreiging dan een kans. De regering die het land aan buitenlandse investeerders ‘weg geeft’ houdt hier maar weinig rekening mee. De etnische politiek van Ethiopië versterkt de scheve ontwikkeling. In 1991 werd het land ingedeeld in 10 regionale staten gebaseerd op de grootste etnische groepen in het land. De staten hebben veel eigen macht, maar in werkelijkheid zijn in het in toenemende mate vooral mensen van het Tigray volk uit Noord Ethiopië die het voor het zeggen hebben. De grootste bedrijven zijn in handen van Tigray, belangrijkste leden in het leger zijn Tigray en in het nationale parlement zijn het mensen uit Tigray die de dienst uit maken. In de verkiezingen van 2015, haalde de door voornamelijk Tigray geleiden politieke partij 100% van de stemmen. Zo’n goede uitslag, dat het erg onwaarschijnlijk is dat dit helemaal klopt ;-) Bij de grootste bevolkingsgroepen, de Amhara en Oromo (samen zo’n 65% van de bevolking) leidt dit tot groot ongenoegen.

Ongeveer een jaar geleden kwam dit voor het eerst echt tot een uitbarsting, Jonge studenten uit Oromia gingen de straat op on te protesteren tegen de uitbreiding van de hoofdstad Addis Ababa waarbij opnieuw veel land van Oromo boeren ‘afgenomen’ zou worden. De protesten werden met harde hand neer geslagen door de politie en het leger, wat tot grotere woede van de Oromo bevolking leidde. Als reactie vielen protestanten Ethiopische en buitenlandse bedrijven aan. Deze bedrijven worden gezien als verlengstuk van de regering die ‘hun’ land heeft weggegeven aan buitenlanders. Daarnaast krijgen de protesten door het aanvallen van buitenlandse bedrijven ook internationale media aandacht. Het gevolg van de protesten is een machtsspel tussen de regering en de Oromo en Amhara bevolking. De plannen om Addis Ababa uit te breiden zijn van de baan, maar de Ethiopische regering is niet van plan meer democratie toe te staan. Elk protest wordt met harde hand neergeslagen waar regelmatig ook doden bij vallen en dit maakt de woede van de demonstranten alleen maar groter. De afgelopen maanden leefden de protesten verder op waarbij opnieuw een aantal buitenlandse bedrijven werd verwoest. Toen er eind september tussen de 55 en 500 doden(ergens in het midden tussen de cijfers van de regering en de oppositie) vielen als gevolg van vreedzame protesten bij een religieus festival niet ver buiten Addis was de woede van demonstranten compleet. In plaats van in gesprek te gaan reageerde de overheid met nog grotere repressie. De noodtoestand werd afgekondigd; wat betekend dat het leger iedereen mag oppakken, huiszoekingen mag doen en dat het mobiele internet al bijna 2 weken is afgesloten.

Voor ons zelf is het gebrekkige internet lastig en het is vervelend dat onze bewegingsruimte beperkt is omdat het nu niet verstandig is om nu met de auto de stad uit te gaan. We willen natuurlijk niet per ongeluk tussen protestanten en de politie in komen te zitten. Samen met Freek en Jolanda, die hier op bezoek zijn, vliegen we daarom bijvoorbeeld dit weekend naar het rustige Zuid Ethiopië zodat we toch nog samen een weekend weg kunnen. We voelen ons niet persoonlijk bedreigd door de situatie en mocht het onverhoopt verder uit de hand lopen zijn we als buitenlanders snel weg hier. Voor de Ethiopiërs om ons heen is dit een ander verhaal. Het is te hopen dat regering en protestanten het machtsspel doorbreken en goed met elkaar in gesprek gaan hoe de welvaart en ontwikkeling eerlijker te verdelen.