Regelwerk

Selam noh, dena nachu? Of gelijk in het echte schrift hier; ሳላም፣ ደና ናችሁ? Hallo, hoe gaat het met jullie? Zoals je leest zijn we ondertussen met taalles van start gegaan en is het echte inburgeren hier begonnen. Dat betekent bijvoorbeeld bijna dagelijks Injera (de Ethiopische zure pannenkoek met allerlei soorten pittige sausjes voor lunch) en een hoop lekkere sterke koffie drinken. Het betekent ook wennen aan de Ethiopische overheid en alle regels die daar bij komen kijken. Graag geven we jullie een inkijkje in de Ethiopische bureaucratie, want die is enorm. Een neef van Marieke die hier weleens geweest is had het al gezegd: ‘in Ethiopië heb je zowat een vergunning nodig voor het aanvragen van een vergunning’. En om eerlijk te zijn, dat klopt eigenlijk wel! Om te beginnen het goede nieuws; we hebben een verblijfsvergunning, we hebben een auto gekocht en ons huis is helemaal ingericht! Maar dit ging natuurlijk niet vanzelf…

Zoals we eerder schreven is Jan twee keer het land uit geweest omdat zijn werkvergunning niet rond was en zijn visum niet verlengd kon worden. Om de werkvergunning te krijgen moet de werkgever Jan op papier betrekken bij een project wat de organisatie runt. Alle projecten die je als organisatie doet moeten goed gekeurd worden door de lokale overheid, dus als je daar een nieuwe buitenlandse werknemer bij wilt betrekken moet je daarvoor goedkeuring krijgen. Het project waar Jan door zijn organisatie als ‘fondsenwerver’ is benoemd (dit is niet zijn echte functie maar wordt zo omschreven doordat hij op die manier voor 100% bij die ene organisatie in dienst kan zijn, terwijl hij in werkelijkheid voor één overkoepelende en meerdere kleine organisaties werkt) wordt uitgevoerd in de buurt van Bahir Dar, ruim 500 km van de hoofdstad. Op die plek moest de lokale overheid dus een aanbevelingsbrief schrijven voor het aanstellen van een buitenlander. Met deze brief kan de organisatie dan naar de ‘Charities en civil society agency’ (registratie organisatie voor goede doelen) voor verdere goedkeuring. Helaas had deze organisatie wat  vragen over het aangepaste projectplan en moest men tot twee keer terug naar de lokale overheid (die 500 km verderop dus) om de brief te wijzigen. Na 3 keer op en neer vliegen en hoop gelobby van de directeur, kwam half juli dan uiteindelijk de aanbevelingsbrief van de ‘agency’. Met deze brieven, aanvraag formulieren in viervoud, in NL en Ethiopië waargemaakte diploma’s, brieven van voormalig werkgevers etc. kon men door naar het ministerie van arbeid voor de aanvraag van een werkvergunning. Met al het papierwerk in orde was die werkvergunning in 3 dagen geregeld. Maar, met de werkvergunning alleen ben je er nog niet…. Je hebt ook een verblijfsvergunning nodig.. Dit betekent dat eerst Jan een dag door moest brengen op het immigratie kantoor voor de aanvraag en vervolgens na goedkeuring mochten Marieke en Lisa hun aanvraag voor een verblijfsvergunning indienen. Lisa is daarbij een fantastische hulp. Men heeft hier echt een enorm zwak voor baby’s, in Lisa’s aanwezigheid mocht Marieke alle rijen overslaan en gingen gesloten kantoren toch weer open :-). Dit is ook algemeen bekend en lijkt soms de enige oplossing als je volledig wanhopig wordt van de eindeloze bureaucratie; een Nederlandse vriendin van ons heeft Lisa een middagje geleend, in onze draagzak omgebonden en meegenomen naar het ministerie van buitenlandse zaken om zo sneller aan de beurt te komen ;-)  

Nu voor ons het hele proces achter de rug is zijn we trots en blij, we verblijven en werken helemaal legaal hier in Ethiopie!

Met onze verblijfstatus op orde konden we ook op zoek naar een auto, wel zo fijn om zelf een beetje mobiel te zijn. Ethiopië heeft één groot nadeel als het gaat om auto’s kopen... de overheid verdient er graag aan en rekent 240% invoerbelasting. Een auto die in Nederland niets meer waard is (lees Lada’s uit de jaren 70 en 80) zijn nog makkelijk tussen de 2000 en 4000 euro waard… Een kleine Toyota Yaris uit 2001 (in Nederland hooguit 2000 a 3000 euro) wordt hier nog voor € 12.000 verkocht. Gelukkig heeft elk nadeel zijn voordeel; auto’s zijn behoorlijk waardevast. Met dit in ons achterhoofd gingen we op auto jacht om vervolgens bij elke auto die we zagen buikpijn te krijgen van de prijs. Maar zowaar kwam Marieke via Facebook op het spoor van een leuke, kleine 4x4, een Diahatsu Terios. De eigenaar was een jonge Ethiopiër die snel van zijn auto af wilde omdat hij ging studeren in de Verenigde Staten en misschien mede daardoor een redelijke prijs vroeg.

De eerste stap in het aankoop proces bleek een keuring bij een onafhankelijke garage. De auto is twee jaar geleden geïmporteerd uit Nederland en bleek volgens de garage in ‘perfecte’ staat, dus wilden we hem graag hebben. Net als de werkvergunningsbureaucratie is ook het overschrijven van een auto strak geregeld, maar gelukkig in 1 dag te doen. In deze dag bezoek je dan wel 3 verschillende kantoren en moet je langs 13 loketten. We begonnen de dag bij de plaatselijke RDW aan de andere kant van de stad. Met wat hulp van de verkoper konden we het aanvraagformulier voor overschrijving in het Amhaars invullen en na een uurtje wachten op uit elkaar vallende stoelen deze dan ook indienen. De volgende opdracht was het opstellen van een officieel, gelegaliseerd verkoop contract wat alleen mogelijk was aan de andere kant van de stad. Helaas kwamen we hier tijdens de lunch pauze aan, maar stipt om half 2 ging het kantoor weer open. Het tweede kantoor was zeer efficiënt geregeld, met een persoonlijk nummer werd je automatisch opgeroepen bij verschillende balies waar je: 1. Het officiële verkoop contract formulier kon kopen, 2. een stempel op het contract kreeg, 3. de stempel gecontroleerd werd, 4. de papieren nog een keer gecontroleerd werden, 5. je een bon kreeg voor de te betalen overdrachtsbelasting, 6. Geld moest storten bij de bank vijf minuten verderop, 7. je bewijs van betaling in moest leveren, 8. weer terug kon langs start voor een tweede stempel en handtekening van dezelfde controleur en 9. Op alle papieren de ‘officiële’ eindstempel kreeg. Het bizarre, voor dit hele proces was slechts een uurtje nodig.. Met het gestempelde verkoop formulier kwamen we een kwartier voor sluitingstijd weer terug bij de ‘RDW’, waar de beste man achter de balie aankondigde dat hij ging sluiten geen nieuwe aanvragen meer in behandeling wilde nemen.. Met een beetje smeken wilde hij dan toch nog wel één eigendomsbewijs uitgeven en was de auto echt van ons!

Tja zoals jullie lezen gaat dingen regelen niet vanzelf hier, maar door de strakke regels is er dan wel weer een stuk minder corruptie in vergelijking met andere Afrikaanse landen. Na al dit drukke regelwerk zijn we klaar om hier echt te settelen, maar eerst is het tijd voor welverdiende vakantie in Nederland! Tot snel allemaal!

Liefs Jan, Marieke en Lisa