Verkiezingen

In Nederland komen de provinciale staten verkiezingen er binnenkort weer aan, maar hier in Oeganda stonden de afgelopen maanden ook in het teken van de verkiezingen. De verkiezingen worden hier on-Afrikaans effectief gepland; in deze en de komende 2 weken worden de president, het parlement, verschillende districtsraden, gemeente raden en burgemeesters gekozen.

Afgelopen vrijdag was de eerste verkiezingsronde, men kon naar de stembus voor het kiezen van de president en het parlement. Net als in verschillende onrustige landen in Noord-Afrika heeft Oeganda al heel lang dezelfde president; Yoweri Museveni. Museveni kwam in 1986 als rebellenleider in Oeganda aan de macht. Na jaren van onrust en politieke moorden onder de vorige presidenten Obote en Amin, bracht Museveni eindelijk rust en stabiliteit en zelfs een soort van democratie in het land. Hij organiseerde verkiezingen en paste de grondwet aan zodat een president maar twee termijnen van 5 jaar kon blijven. Vlak vóór de tweede termijn afliep paste hij de grondwet opnieuw aan, dit keer om onbeperkt aan de macht te kunnen blijven. De laatste twee verkiezingen in 2001 en 2006 had Museveni serieuze tegenstand van zijn voormalige lijfarts Besigye. Geheel democratisch werd deze tegenstander in 2006 vlak voor de verkiezingen in de gevangenis gezet.

De campagne van deze verkiezingen ging in oktober, vlak na onze komst, van start. 8 kandidaten streden om het presidentschap. Het gevolg is dat de hele stad is behangen met verkiezingsposters. Op de meeste van die posters is het vertrouwde hoofd van Museveni te vinden. De partij van Museveni (NRM) had ongetwijfeld het meeste geld om in de campagne te steken, dit is natuurlijk niet zo moeilijk als je de staatskas voor de campagne ter beschikking hebt. Hierdoor kon Museveni ook een enorme hoeveelheid billboards en een aantal grote tv schermen met verkiezingspropaganda neerzetten. Verder kon de bevolking gratis een NRM t-shirts aan hun schaarse kleding collectie toevoegen en kregen de mensen in de dorpen geld in ruil voor de belofte op Museveni te stemmen. Voor alle andere kandidaten bleven hun campagnemogelijkheden beperkt tot posters en toespraken, wat natuurlijk al niet echt een gelijke, democratische start is.

Wij merkten hier in de aanloop niet zoveel van de verkiezingen. Regelmatig kwam er een auto langs met harde muziek en juichende mensen een enkele keer kwamen we langs een plek waar een politicus aan het speechen was. We vonden het wel een beetje spannend, wat als de bevolking in opstand zou komen na de verkiezingen? Onze spanning werd vorige maand wat aangewakkerd door de Nederlandse Ambassade in Kampala. Een maand voor de verkiezingen werden alle Nederlanders opgeroepen op een verzamelpunt in de buurt. Er werd ons aangeraden binnen te blijven en voor 5 dagen eten en drinken in huis te hebben. De kans op een burger oorlog was volgens de ambassade kleiner dan 1%, maar desondanks konden er wel flinke rellen uitbreken en werd een evacuatieplan om Nederlanders uit Oeganda te krijgen uitgebreid besproken. De spanningen in Noord-Afrika en de oproep van oppositie kandidaat Besigye om dit voorbeeld te volgen maakte de aanloop van de verkiezingen extra spannend. Museveni had blijkbaar niet veel zin in onrust, dus sinds vorige week worden SMS berichten met woorden als ‘Egypte’, ’ Tunesie’, ‘rellen’ en ‘opstand’ geblokkeerd.

Ondanks deze spanningen verbleven wij niet in huis in Kampala, maar in Fort Portal aan een zwembad. Het leek ons niet zo leuk om samen met ons bezoek (Irene en Harry; Jans moeder en haar vriend) bij ons in huis te zitten. Het hotel in Fort Portal waar we sliepen was daarbij ook nog eens het Nederlandse evacuatiepunt in die regio, en daarnaast werd er in Fort Portal weinig onrust verwacht aangezien er een grote Museveni aanhang woont.

Het bleef inderdaad rustig in Fort Portal, meer dan wat juichende mensen en veel politie op straat hebben we er niet van gemerkt. Het enige was dat onze bus op zondag niet vertrok naar Kampala, maar dat hebben we opgelost door lekker een extra dagje vakantie te vieren met Harry en Irene. Vervelend toch he ;-)

Museveni heeft geheel volgens verwachting met bijna 70% van de stemmen gewonnen. Ondanks dat de verkiezingen niet echt eerlijk zijn verlopen, vinden de meeste Oegandezen het wel best. Met deze president is er ondanks enorme corruptie wel vrede en een toenemende welvaart, en dat lijkt men toch belangrijker te vinden dan echte democratie.

De verkiezingsspanning loopt dus met een sisser voor ons af. Mocht er dan toch nog in de komende weken dan toch nog een rel ontstaan, dan krijgen we direct een waarschuwings SMS van de Nederlandse ambassade. In tegenstelling tot de Oegandezen in hun eigen land kunnen wij zelfs ver weg nog op de ondersteuning van de Nederlandse staat rekenen.